Dag 3, Co-existentie, Woensdag 24 januari 2018

Woensdag 24 januari

De dag begon in nevel, mist en regen. Na het ontbijt kregen we een korte rondleiding over het terrein van Nes Ammim. Het startpunt werd ons verteld: slechts één enkele pionier vestigde zich daar in een stacaravan, legde contact met de inwoners en kocht een eerste stuk grond. Huizen werden gebouwd en vrijwilligers trokken er in. Door de jaren heen breidden de activiteiten zich uit, van rozekweken tot hotel. Een bijzondere plek voor ons als predikanten was de zaal voor study and prayer, abusievelijk door de gids omgedoopt tot ‘prudy’. Toen gauw in de bus om tenminste droog te kunnen zitten.

Vervolgens gingen we naar school. Een basisschool nog wel. En wel een bijzondere. Letterlijk staat hij op de grens van een Joods en een Arabisch dorp. En de opzet is dat zowel Joodse als Arabische kinderen naar deze school gaan. Maar wat een uitdagingen: de kinderen verstaan letterlijk geen woord van de taal van een kind uit de andere bevolkingsgroep, hoe vertel je nou de geschiedenis van het land als de één dankbaar is dat er een Joodse staat is gesticht en de ander daarbij denkt dat hij door de andere groep wordt onderdrukt en ze zo elkaars vijanden zijn?, wat als de één trots is dat hij een Israëlisch burger is en de ander tot in zijn tenen zich Palestijn voelt? Het was indrukwekkend om te horen.

We reden vervolgens naar Migdal. Na de lunch kregen we een lezing door Faydra Shapiro over het land in de joodse traditie. Het land wordt gegeven als een bijzondere belofte, zo begonnen we te lezen in het boek Deuteronomium. Maar welke godsdienstige en spirituele betekenis heeft dat land voor de gelovige jood? Wij als christelijke dominees hadden werkelijk geen idee hoe je nou een land zo’n betekenis kunt geven, want wij zijn immers op de hemel en het hemelse koninkrijk gericht!? Maar Israël heeft temidden van al de gekregen geboden ook leefregels gekregen die in het concrete land alleen maar kunnen worden nagekomen. Dus, daar heb je toch echt het land voor nodig. Meerdere citaten van joodse geleerden werden met ons gedeeld waarin stellig de godsdienstige betekenis van het land wordt verwoord. De professor vertelde ons zelfs dat er joden zijn die letterlijk nooit naar het buitenland zouden gaan, nergens voor!, omdat ze het land niet mogen verlaten. Rare mensen die joden, zaten die Hollandse dominees te denken………….. 

Een aloude vraag is of het bezit, het geschenk van het land wel of niet conditioneel is. Dat wil zeggen: hangt het af van de geloofsgehoorzaamheid van Israël of het het land zal behouden? Het is immers zo dat ze om haar zonden in ballingschap is gegaan. En, Mozes had het al gezegd, zo lezen we in Deutreronomium. Maar de andere kant is ook waar. God belooft dat zijn volk weer zal terugkeren. Letterlijk uit alle windhoeken van de aarde. Zonder enige voorwaarde vooraf. Dat geeft aan hoe bijzonder in de Bijbel de band van Israël met het land is. En dan te bedenen dat Jezus de Messias in dit land zijn voetstappen zette. Blijkbaar is dat Gods keus.

Maar we waren dus in Migdal. Voor de meesten van ons eerder bekend als Magdala, de woonplaats van die ene Maria die zo’n belangrijke plaats inneemt in het evangelie. We kregen een wonderlijk verhaal te horen en te zien. Bijna het hele dorp is opgegraven. Het lag zelfs 2000 jaar onder niet meer dan enkele decimeters onder de grond. Een heel mooie synagoge kwam er uit de aarde tevoorschijn. Veel geleerden waren perplex want die hielden de theorie aan dat er in de tijd van Jezus geen synagogen hebben bestaan in Galilea. Wel dus. Daarnaast zagen we drie rituele baden waarin de joden zich ritueel onderdompelden. Het is een havenplaats en vissersplaats en ook daarvan zagen we de ruïnes.

Maar zoals op elke bijzondere plaats in het heilige land, zo is er ook op deze plek inmiddels een kapel gebouwd. Mooi, zeker, kosten noch moeiten zijn gespaard. Een geloofsgemeenschap uit Mexico haalt er groots uit en bouwt inmiddels een appartementencomplex. Van een zeer bevlogen man kregen we een zee van informatie over de mozaïeken en symbolieken van het gebouw. In twee uur tijd was een zee van informatie ons ten deel gevallen. Verwonderd gingen we er weg: we zagen met eigen ogen letterlijk een dorp liggen waarin Jezus heeft gewandeld en ongetwijfeld in de synagoge is geweest en heeft gesproken. Liggend op die mooie plek aan de oever van het meer van Galilea.

Een lange busrit bracht ons naar Jeruzalem. Helaas was het druilerig weer en hadden we weinig uitzicht. Precies met etenstijd, klokslag 7 uur, kwamen we aan in het klooster waar we verblijven. Meer dan hartelijk werden we verwelkomd. Na de maaltijd sloten we de dag af en blikten vooruit, want we zijn in Jeruzalem! Weer heel andere dagen staan ons te wachten. Maar eerst zien of het goed slapen is onder de hoede van de nonnen.